Uchwała Zarządu PKP CARGO S.A. w sprawie nieświadczenia pracy
W dniu 27 maja 2024 roku Zarząd PKP CARGO S.A. podjął uchwałę w sprawie wdrożenia od dnia 1 czerwca 2024 roku w Spółce tzw. nieświadczenia pracy. Celem powyższego jest realizacja programu naprawczego, który ma uratować i odbudować pozycję Spółki. Rozwiązanie w postaci tzw., nieświadczenia pracy było już wcześniej stosowane w PKP CARGO S.A. w latach 2008-2015, a jego główną zaletą jest utrzymanie istnienia miejsc pracy Pracowników, przy jednoczesnym uzyskaniu istotnych oszczędności wpływających pozytywnie na możliwość dalszego prowadzenia działalności przez Spółkę.
Wprowadzenie tzw. nieświadczenia pracy jest w obecnej sytuacji Spółki koniecznością w świetle jej sytuacji – tak operacyjnej, jak i finansowej, a także w świetle prognoz wykonania pracy przewozowej na 2024 rok. Kierując się wolą prowadzenia konstruktywnego dialogu społecznego, wdrożenie tzw. nieświadczenia pracy zostało poddane przez Spółkę konsultacjom ze związkami zawodowymi działającymi w PKP CARGO S.A., mimo że wymóg takich konsultacji nie wynika z przepisów zakładowego prawa pracy obowiązujących w Spółce. Wszystkie 12 związków zawodowych, będących sygnatariuszami ZUZP (Zakładowy Układ Zbiorowy Pracy), zostały zaproszone do złożenia swoich propozycji w tym obszarze. Uwagi można było przedkładać do dnia 23 maja 2024 roku. Większość przekazanych propozycji, które Zarząd otrzymał od strony społecznej w ramach kwestii wdrożenia nieświadczenia pracy, zostało uwzględnionych w uchwale podjętej przez Zarząd.
Zgodnie z Uchwałą Zarządu tzw. nieświadczenie pracy obejmie maksymalnie do 30% załogi na okres 12 miesięcy. W okresie nieświadczenia pracy Pracownik otrzyma świadczenie socjalne w wysokości 60% miesięcznego ekwiwalentu pieniężnego, obliczanego jak wynagrodzenie za urlop wypoczynkowy, pomniejszone o kwotę składek odprowadzanych na ubezpieczenie emerytalne, rentowe oraz zdrowotne w części finansowanej przez ubezpieczonego i podatek dochodowy. W okresie nieświadczenia pracy Pracownik pozostaje cały czas w stosunku pracy, a okres ten zalicza się do okresu zatrudnienia i do uprawnień Pracownika, wynikających ze stosunku pracy (staż pracy, uprawnienie do urlopu wypoczynkowego, zachowanie uprawnienia do jego wymiaru, itd.). Nieświadczeniem pracy objęte będą wszystkie grupy zawodowe Pracowników, w tym kierownictwo poszczególnych zakładów Spółki oraz biur Centrali Spółki, z zastrzeżeniem, że priorytetem jest zapewnienie bieżącej sprawności operacyjnej danej jednostki lub komórki organizacyjnej.
–
Wprowadzenie rozwiązania w postaci tzw. nieświadczenia pracy jest trudną koniecznością w PKP CARGO S.A. – w obliczu spadającej sprzedaży i wykonania pracy przewozowej, a także nie ukrywajmy – obecnie widocznego gołym okiem przerostu zatrudnienia. Najważniejszym aspektem tzw. nieświadczenia pracy jest fakt, że utrzymujemy wszystkie miejsca pracy. Natomiast to, co będzie się działo w II połowie 2024 roku uzależnione jest między innymi od tego, jakie wymierne wyniki przyniesie tzw. nieświadczenie pracy. Bardzo ważnym elementem wdrożenia nieświadczenia pracy był dialog ze stroną społeczną. Także teraz dla sukcesu oraz efektów tego rozwiązania kluczowa będzie postawa związków zawodowych. Osobiście liczę na wsparcie z ich strony, bo do tej pory na naszych spotkaniach deklarowali tak wolę współpracy, jak też wskazywali na wręcz konieczność przeprowadzenia restrukturyzacji PKP CARGO. Teraz przyszedł czas powiedzieć: „sprawdzam”. Osobiście głęboko wierzę, że znajdziemy zrozumienie powagi obecnej sytuacji u wszystkich, szczególnie u tych związkowców, którzy swoimi nieodpowiedzialnymi działaniami doprowadzili w ostatnich miesiącach oraz latach do zagrożenia miejsc pracy tysięcy osób w PKP CARGO. Nasze hasło to #MakeCargoGreatAgain i wszystkie działania, jakie podejmujemy, mają przywrócić świetność naszej jakże ważnej z punktu widzenia bezpieczeństwa państwa polskiego spółce.
Postulaty strony społecznej uwzględnione w Uchwale Zarządu:
- Uwzględnienie przy typowaniu do objęcia tzw. nieświadczeniem pracy sytuacji socjalnej, materialnej lub rodzinnej Pracownika, w szczególności:
- fakt bycia jedynym żywicielem rodziny
- osoby samotnie wychowujące dziecko
- osoby wychowujące dziecko z niepełnosprawnością
- Objęcie tzw. nieświadczeniem pracy wszystkich grup zawodowych, w tym pracowników Centrali Spółki, a także kierownictwo Zakładów i biur Centrali.
- Objęcie tzw. nieświadczeniem pracy pracowników zwolnionych z obowiązku świadczenia pracy na podstawie innych tytułów niż art. 54 Ustawy o komercjalizacji, restrukturyzacji i prywatyzacji przedsiębiorstwa państwowego „Polskie Koleje Państwowe” z dnia 8 września 2000 r. (Dz.U. 2024.561 tj.), np. pracowników objętych ochroną związkową lub społecznych inspektorów pracy.
- Umożliwienie pracownikom skierowanym na tzw. nieświadczenie pracy dłuższego terminu obowiązywania, co pozwoli na podjęcie innej pracy.
Podstawą prawną kierowania pracowników PKP CARGO S.A. na tzw. nieświadczenie pracy jest art. 54 Ustawy o komercjalizacji, restrukturyzacji i prywatyzacji przedsiębiorstwa państwowego „Polskie Koleje Państwowe” z dnia 8 września 2000 r. (Dz.U. 2024.561 tj.). Przyczyną wprowadzenia w Spółce tzw. nieświadczenia pracy jest zidentyfikowany stan wystąpienia okresowych trudności finansowych oraz ograniczenia zadań, o czym Spółka poinformowała w raporcie bieżącym nr 15/2024 z dnia 10 maja 2024 roku.
W związku z działaniami naprawczymi Zarząd w dniu 15.maja 2024 roku wypowiedział Umowę dotyczącą Gwarancji Pracowniczych i Socjalnych dla pracowników zatrudnionych przez Zakłady PKP Cargo S.A. oraz dla pracowników zatrudnionych przez Spółki Grupy PKP Cargo („Pakt Gwarancji Pracowniczych”), zawartą w dniu 2 września 2013 r. w Warszawie pomiędzy Spółką oraz PKP S.A. z siedzibą w Warszawie a Organizacjami Związkowymi. Powyższa umowa ulegnie rozwiązaniu 17 sierpnia br.
Zarząd Spółki prowadzi działania w celu zapewnienia stabilności finansowej i dalszego rozwoju Spółki, a także prowadzi stały dialog ze stroną społeczną – w szczególności w zakresie ograniczenia kosztów i poprawy efektywności procesów. Równolegle z obszarem kosztów pracowniczych podejmowane są również inne działania mające na celu wygenerowanie oszczędności. W pierwszej połowie maja 2024 roku rozwiązano lub wypowiedziano umowy sponsoringowe, jak też poczyniono oszczędności w zakresie usług zewnętrznej pomocy prawnej. Kolejne działania są w toku przegotowań.
Udział Grupy PKP CARGO – narodowego lidera towarowych przewozów kolejowych w roku 2012 według masy przewiezionych ładunków wynosił 50,4%, a według pracy 60,2%, podczas gdy w roku 2023 spadł do poziomu 33,1% wg masy i 33,9% wg pracy przewozowej. W celu wyjścia z obecnej trudnej sytuacji muszą zostać podjęte konkretne działania wieloobszarowe, które w perspektywie pozwolą wrócić na dobry biznesowy tor potentata narodowego i międzynarodowego na rynku kolejowych przewozów towarowych, jakim jest Grupa PKP CARGO.