Trzy trudne kwartały Grupy PKP CARGO
Grupa PKP CARGO S.A. w restrukturyzacji podała wyniki finansowe za trzy kwartały 2024 roku. W ciągu 9 miesięcy obecnego roku Grupa zanotowała 795,7 mln zł skonsolidowanej straty netto, przy przychodach ze sprzedaży w wysokości 3,37 mld zł. Trudna sytuacja finansowa i organizacyjna Grupy oraz jej obecne wyniki to efekt skrajnie złego i nieodpowiedzialnego zarządzania w poprzednich latach. Nowy Zarząd PKP CARGO S.A w restrukturyzacji podejmuje działania, które mają uratować i uzdrowić Spółkę, tak żeby mogła skutecznie konkurować na rynku transportu kolejowego.
26 kwietnia 2024 roku Monika Starecka, Paweł Miłek oraz dr Marcin Wojewódka zostali jednogłośnie oddelegowani z Rady Nadzorczej do pełnienia obowiązków w Zarządzie PKP CARGO. Od tego momentu Spółka zaczęła realizować program restrukturyzacji, który ma uratować firmę, znajdującą się w bardzo złej kondycji, po latach fatalnego zarządzania i politycznie motywowanych decyzji. W ramach działań naprawczych doprowadzono m.in. do otwarcia postępowania sanacyjnego, przeprowadzenia niezbędnych zwolnień grupowych, wprowadzenia oszczędności oraz zmian struktury organizacyjnej Spółki.
Obecne wyniki finansowe to pochodna wszystkich błędów, zaniedbań i złych decyzji, których Spółka doświadczyła przez ostatnie lata. Jeszcze raz powtórzę, że to co zastaliśmy w firmie, gdy obejmowaliśmy nasze stanowiska w kwietniu to straszny obraz kompletnego braku kompetencji, nepotyzmu i partyjnego kolesiostwa, a przede wszystkim braku realizacji podstawowych zadań Spółki. Fatalne zarządzanie i złe decyzje biznesowe skutkowały ogromnym zadłużeniem, znaczącym przerostem zatrudnienia oraz brakiem pracy przewozowej dla naszych pracowników oraz taboru. Błędy poprzednich zarządów teraz boleśnie odbijają się na kondycji i sytuacji finansowej PKP CARGO
Analiza ostatniej dekady wskazuje, co działo się w Spółce za rządów Prawa i Sprawiedliwości. Wartość giełdowa PKP CARGO spadła o 90%, z ponad 4 miliardów złotych w 2014 roku do niespełna 600 milionów złotych w 2024 roku. Ten spadek był efektem złego zarządzania w przeszłości, utraty rynku i kontraktów, malejących przychodów, wzrostu kosztów i wynagrodzeń. Poprzednie zarządy prowadziły nieodpowiedzialną politykę inwestując i wydając pod naciskiem niektórych związków zawodowych pieniądze, których Spółka nie miała. Sprzedano najlepsze lokomotywy w transakcji tzw. leasingu zwrotnego po to, by pozyskane setki milionów złotych przeznaczyć na nieuzasadnione sytuacją ekonomiczną Spółki podwyżki wynagrodzeń oraz finansować niepotrzebne remonty wagonów przez spółkę zależną.
Sytuację PKP CARGO dramatycznie pogorszyła też tzw. Decyzja Węglowa premiera Morawieckiego z dnia 25 lipca 2022 roku o priorytetowej realizacji rządowego zlecenia na transport węgla. Wykonanie tej decyzji podtopiło Spółkę i jej finanse, zrywano intratne kontrakty, a także dokonano kolejnych wielomilionowych niepotrzebnych inwestycji w remonty wagonów. W związku z tymi działaniami na szkodę Spółki w czerwcu 2024 roku nowy Zarząd PKP CARGO złożył odpowiednie zawiadomienie do prokuratury. Porzucenie w 2022 roku innych kontraktów z wieloletnimi klientami wpłynęło bardzo negatywnie na kondycję i sytuację finansową Spółki w kolejnych latach.
Niespotykana bierność poprzednich zarządów w pozyskiwaniu kontraktów skutkuje tym, że w 2024 roku PKP CARGO nie posiada wystarczającej ilości zleceń w stosunku do możliwości przewozowych. Specyfiką branży kolejowych przewozów towarowych jest zawieranie kontraktów długoterminowych z wielomiesięcznym wyprzedzeniem. Brak pracy przewozowej w 2024 roku jest wynikiem błędnych działań zarządu z nominacji PiS, a właściwie ich braku. W związku z tym struktura zatrudnienia i taboru nie była dopasowana do portfela zleceń. Przez ostatnie 8 lat PKP CARGO utraciło połowę swojego udziału w rynku, pozostawiając zatrudnienie i tabor w takim samym stanie, jak wtedy, gdy Spółka posiadała 60% rynku.
Od połowy roku, nowy Zarząd pozyskał duże kontrakty, które zapewnią pracę dla części pracowników oraz taboru. Między innymi są to kontrakty na przewóz węgla z Bogdanki, dla Tauron Ciepło, PGE Energia Cieplna i dwie umowy z ArcelorMittal i ArcelorMittal Warszawa. Łączna wartość tylko tych największych umów to ponad 300 mln zł. Jednak nie zmienia to faktu, że przed PKP CARGO S.A. w restrukturyzacji dalej piętrzą się różnorakie wyzwania.
Szczegóły wyników za 3 kwartały 2024 roku
W wyniku zmian rynkowych w grupach towarowych przewozu koleją, zmianie ulegają również wielkości przewiezionych grup towarów w PKP CARGO. Wzrost udziału przewozów intermodalnych oraz spadek udziału węgla kamiennego w przewozach Grupy do dwa główne kierunki, które można zaobserwować również w odniesieniu do publikowanych wyników finansowych.
Na całym rynku kolejowym, w okresie trzech kwartałów br. przetransportowano mniej ładunków niż w analogicznym okresie ub. roku. We wrześniu br. przewozy ładunków były niższe niż przed rokiem. W okresie styczeń–wrzesień br. przetransportowano o 1,5% mniej ładunków niż rok wcześniej (kiedy notowano spadek o 3,1%), w tym obniżyły się przewozy transportem kolejowym (o 3,6%), samochodowym (o 0,6%) oraz morskim (o 7,6%).
Grupa PKP CARGO S.A. w restrukturyzacji w okresie I-III kw. 2024 r. wypracowała 3,37 mld zł przychodów z tytułu umów z klientami, co oznacza spadek rok do roku o 19,1%. Wynik EBITDA spadł o 86,1% rok do roku, osiągając poziom 118,6 mln zł. Skonsolidowany wynik EBIT wyniósł -792,2 mln zł wobec 259 mln zł rok wcześniej. W pierwszych dziewięciu miesiącach 2024 r. strata netto grupy sięgnęła -795,7 mln zł wobec 102 mln zł zysku w analogicznym okresie rok wcześniej.
Wyniki za trzy kwartały 2024 roku to w dużej mierze konsekwencja braku wygranych przetargów w 2023 roku. W branży towarowych przewozów kolejowych, a szczególnie w przypadku tak dużych podmiotów jak PKP CARGO, większość kontraktów zawiera się w wyniku przetargów. Pod koniec zeszłego roku, kiedy jeszcze nie było nas, czyli obecnego Zarządu w Spółce, PKP CARGO przegrała większość przetargów, a tym samym straciła możliwość zarówno pracy operacyjnej jak i finansowania na ten rok. Pomimo dużych starań pracowników Spółki i również nas, jako tymczasowego Zarządu przewozy, masa towarowa, zamówienia, które można pozyskać z rynku z wolnej ręki, o dużo krótszych terminach realizacji, nie są w stanie zastąpić tych największych przetargów. Te przetargi, które Spółka wygrywa na przestrzeni od maja br. do chwili obecnej to przetargi, których efekt będzie widoczny dopiero w kolejnych miesiącach
W I-III kw. 2024 r. grupa przewiozła 52,2 mln ton ładunków, co oznacza spadek rok do roku o 16,2%. Praca przewozowa osiągnęła poziom 13 517 mln tkm, czyli o 20,1% mniej niż w analogicznym okresie poprzedniego roku. W I-III kw. 2023 r. marża EBITDA wyniosła 3,5%, co oznacza spadek rok do roku o 16,8 p.p.
Grupa dysponuje 506 mln zł gotówki oraz otwartymi liniami kredytowymi i leasingowymi o wartości 13,9 mln zł.
Koszty świadczeń pracowniczych spadły o niemal 57,4 mln zł. Odnotowany został również spadek kosztów zużycia energii i paliwa trakcyjnego – o 162,8 mln, z tytułu usług dostępu do infrastruktur – o 52,9 mln zł oraz usług transportowych i pozostałych usług (m.in. usługi remontowe, czynsze i opłaty za użytkowanie nieruchomości i taboru, usługi rekultywacyjne, usługi przeładunkowe i inne) – 104,8 mln zł.
PKP CARGO jako największy udziałowiec branży transportu towarów koleją najsilniej reaguje na wszelkie zmiany w otoczeniu rynkowym. Dodatkowo jako podmiot sam przechodzi proces restrukturyzacji, czyli naprawy wszelkich nieefektywnych obszarów, które w perspektywie kilku-kilkunastu miesięcy przyniosą pożądane efekty. Pierwszy krok jaki już osiągnęliśmy na tym polu to oszczędności, dzięki którym możliwe jest przywrócenie płynności finansowej. Dalsze działania w kluczowych dla Grupy obszarach są ukierunkowane również na stabilizację operacyjną, a co za tym idzie również na naszą pozycję konkurencyjną, nie tylko na rodzimym rynku kolejowym. Dywersyfikacja grup towarów i otworzenie się nowe potrzeby różnych branż oraz innowacyjne kierunki rozwoju są szansą, w której upatrujemy nadzieję na powrót na dobre tory
Transport w podziale na grupy produktowe
W analizowanym okresie grupa przewiozła 20,4 mln ton węgla kamiennego w porównaniu z 27,6 mln ton surowca w I-III kw. 2023 r.
Udział węgla kamiennego w przewozach Grupy stopniowo się obniża (spadek przewozów o 26,0% r/r wg masy towarowej) jako paliwa w związku z dostosowywaniem działalności przedsiębiorstw do wymagań prowadzonej polityki klimatycznej. Zwiększa się konkurencyjność innych paliw, rozwój produkcji energii elektrycznej z OZE, implementacja polityk transformacji, czego skutkiem jest zmniejszający się popyt na ten surowiec.
W I-III kw. 2024 r. Grupa przewiozła 12,3 mln ton kruszywa i materiałów budowlanych wobec 15,1 mln ton rok wcześniej. Praca przewozowa osiągnęła poziom 3 293 mln tkm, co oznacza 19,8% spadek rok do roku.
Zanotowano wzrost przewozów intermodalnych Grupy PKP CARGO S.A w restrukturyzacji o 24,9% wg pracy przewozowej m.in. w ramach Nowego Jedwabnego Szlaku. Znaczna część towarów przewożonych drogą morską powróciła na jego północny korytarz. Wzrosła też średnia odległość przewozu o +52 km (+13,3%), ze względu na zmianę struktury przewozów.
Inwestycje w tabor
Koszty operacyjne w I-III kw. 2024 r. wyniosły 3,76 mld zł, co stanowi spadek o 2.8% rok do roku. Główne składniki kosztów, które stanowią ponad połowę, to wydatki związane z naprawami i remontami taboru.
W I-III kw. 2024 r. Grupa PKP CARGO S.A. w restrukturyzacji zainwestowała łącznie 532,5 mln zł, co oznacza spadek o 752,1 mln zł, tj -58,5% w porównaniu z analogicznym okresem 2023 r. Największa część tych inwestycji w ciągu dziewięciu miesięcy bieżącego roku została przeznaczona na zadania związane z taborem, w tym:
– naprawy, modernizację oraz przeglądy okresowe, na kwotę 277,2 mln zł,
– prawa do użytkowania aktywów 155,5 mln zł.
Przypisy: Dane rynkowe wg UTK, GUS oraz opracowania własne Grupy, dane finansowe – skonsolidowane wyniki Grupy Kapitałowej PKP CARGO S.A. w restrukturyzacji