Zawiadomienie do Prokuratury na byłego ministra MAP Jacka Sasina
Zarząd Spółki PKP CARGO S.A. w restrukturyzacji złożył zawiadomienie o podejrzeniu popełnienia przestępstwa z art. 231 § 1 kk (poprzez niedopełnienie obowiązku służbowego działanie na szkodę interesu prywatnego) przez byłego Ministra Aktywów Państwowych Jacka Sasina. Dotyczy ono braku zawarcia umowy między MAP i PKP CARGO S.A., określającej wykonanie tzw. Decyzji węglowej. Zawiadomienie zostało złożone 4 września 2024 roku w Prokuraturze Okręgowej w Warszawie.
Spółka wskazuje w zawiadomieniu, że pan Jacek Sasin, Minister Aktywów Państwowych w latach 2019-2023 był zobowiązany na podstawie dwóch decyzji węglowych premiera Mateusza Morawieckiego do podpisania umowy związanej z ich realizacją.
W konsekwencji nie został zapewniony organom państwa wpływ na wykonanie przez PKP CARGO zadań objętych Decyzją. Chodzi o możliwość sprawowania kontroli czy podejmowane przez PKP CARGO działania zapewniają osiągnięcie celów wynikających z Decyzji oraz wykonywanie nadzoru nad podejmowanymi działaniami przez Spółkę z uwzględnieniem zasad gospodarności i rzetelności wydatkowania środków. MAP nie zapewniło sobie także możliwości organizacji, koordynacji i planowania działań w związku z zadaniami określonymi Decyzją. Chodzi o wskazanie miejsc załadunku i rozładunku towarów, ustalenie szczególnych zasad w zakresie nadania priorytetu, pierwszeństwa w przewozie towarów wskazanych w Decyzji. W konsekwencji kwalifikuje się to jako działanie na szkodę interesu publicznego.
Dodatkowo nie została zapewniona możliwość ustalenia ceny i poniesienia kosztów transportu ze środków wskazanych w Decyzji. Nie ustalono warunków transportu z uwzględnieniem zasad nadawania priorytetu przewozom towarów objętych Decyzją, a także rzeczywistych kosztów wynikających ze szczególnych warunków przewozu towarów, o których była mowa w Decyzji. Doprowadziło to do powstania po stronie PKP CARGO szkody majątkowej wielkich rozmiarów.
W roku 2022 Zarząd PKP CARGO S.A. ze szkodą dla Spółki wykonał tzw. Decyzję węglową premiera Mateusza Morawieckiego. Węglarki naszej firmy skierowano do nadbałtyckich portów, gdzie czekały aż przypłynie węgiel. Odbyło się to kosztem porzucenia innych, komercyjnych i rentownych zleceń. Finansowe i biznesowe skutki tej decyzji, utratę części klientów i ich zaufania do Spółki, odczuwamy do dziś. Obecna sytuacja finansowa i kondycja PKP CARGO jest pochodną złego zarządzania i błędnych decyzji. Jednym z najpoważniejszych błędów, była właśnie Decyzja węglowa i sposób jej wykonania przez poprzedni Zarząd i urzędników państwowych
Istotnym aspektem i konsekwencją niedopełnienia przez Ministra Aktywów Państwowych ciążącego na nim obowiązku zawarcia z PKP CARGO stosownej umowy, jest także narażenie na szkodę interesu publicznego. Chodzi o zachwianie kondycją finansową Spółki, która jest nierzadko nazywana polskim „narodowym przewoźnikiem” i jest traktowana jako strategiczny – z gospodarczego punktu widzenia – podmiot w krajowym ekosystemie gospodarczym
Skutki decyzji węglowej
Tak zwane „decyzje węglowe” to decyzja Prezesa Rady Ministrów Mateusza Morawieckiego z dnia 25 lipca 2022 roku i decyzja zmieniająca z dnia 6 października 2022 roku. Dotyczyły one transportu węgla z nadbałtyckich portów do firm energetycznych. Surowiec był sprowadzany do Polski w trybie awaryjnym, po wprowadzeniu embarga na rosyjski węgiel.
Już w sierpniu 2022 roku, po pierwszej z tzw. decyzji węglowych Premiera Morawieckiego, PKP CARGO informowało Ministra Aktywów Państwowych, że jej realizacja wiąże się nie tylko z koniecznością poniesienia kosztów transportu, ale także m.in. rezygnacją z zakontraktowanych zleceń. Wskutek błędnych decyzji wyrządzono szkodę majątkową wielkiej wartości w postaci utraty przychodów z wykonywanych umów z innymi podmiotami i utraty spodziewanych korzyści.
1 sierpnia 2024 roku Prokuratura Okręgowa w Warszawie wszczęła śledztwo w sprawie tzw. Decyzji węglowej. Dotyczy ono niedopełnienia ciążących obowiązków i nadużycia udzielonych uprawnień przez osoby zarządzające PKP CARGO w okresie od 25 lipca 2022 do 31 lipca 2023 roku. Pod koniec sierpnia 2024 roku sprawę powierzono Delegaturze CBA w Warszawie.